Уражаньні ад Беларусі

Вось такія краявіды вельмі спадабаліся Кейці
Фота: Алекс Зяленка, 2005.
Ліцэнзія: Creative Commons Attribution ShareAlike 2.5

У траўні-чэрвені мы з Кейці пабывалі на Беларусі, я праз амаль дзевяць гадоў, а яна ўпершыню. Ейныя ўражаньні чытайце тут. Было цікава пабачыць сваю радзіму вачамі роднага чалавека з іншай краіны. Найбольш маёй жонцы спадабалася беларуская прырода, найменш -- саўковая архітэктура, якую беларусы працягваюць будаваць, нібы запраграмаваныя.

Мы пабывалі ў маім родным Менску, у Магілёве, дзе жыве большасьць маіх беларускіх сваякоў, у вёсцы Белай у Дрыбінскім раёне, у Горадні, у Берасьці, у Белавескай Пушчы, у Міры. Правялі шмат часу са сваякамі (некаторых зь іх я ня бачыў ці не 20 гадоў), з сябрамі. У Горадні, Белавескай Пушчы, Міры ды Белай я быў упершыню. Горадня нам абодвум вельмі спадабалася сваёй архітэктурай і сваімі прыгожымі касьцёламі, у якіх пануе адчуваньне спакою. Белавеская Пушча, вядома, мейсца цудоўнае. Белая таксама цікавае мейсца, бо там можна пабачыць як працуе населены пункт, створаны для чарнобыльксіх перасяленцаў.

У Міры мы, на жаль, не патрапілі ў замак па прычыне натоўпу турыстаў якія, як і мы, вырашылі прыехаць туды ў суботу. Затое мы зайшлі ў вельмі добра арганізаваны мясцовы музэй, дзе за паўгадзіны дазналіся шмат чаго аб гісторыі мястэчка і ягоных габрэйскіх і татарскіх меншасьцях. Брава адзінаму супрацоўніку гэтага цудоўнага музэю: без перабольшваньня, гэта найцікавейшы музэй, дзе я бываў на Беларусі, бо гісторыя ў ім здаецца жывою.

Схадзілі ў мячэт у Менску: што цікава, будучы беларускім мусульманінам, я ўпершыню пабываў у беларускім мячэце, бо калі я быў на Беларусі ў апошні раз, у 2000 г., менскага мячэту яшчэ не было. Ён усё яшчэ будуецца, але пры тым, што будуецца ёсьць часовае памяшканьне, дзе праходзяць малітвы і якое ўнутры зьяўляецца хоць і маленькім, але ўтульным і прыгожым мячэтам. Што было асабліва прыемна бачыць, дык гэта колькасьць беларусаў, якія прынялі іслам. Калі хто цікавіцца мячэтам, ён знаходзіцца на вул. Ігнаценкі, што ля пр. Пераможцаў.

Вельмі было прыемна пабываць на Беларусі, але адна рэч рэзала вока: ізаляванасьць ад вонкавага сьвету. Калі я перакладваў для Кейці на ангельскую мэню ў рэстарацыі ці што іншае, на яе глядзелі, як на нешта сапраўды дзіўнае. Як гэта, маўляў, сюды трапіла дзяўчына адтуль, з Захаду? Увогуле, за амаль месяц мы пачулі ангельскую мову мабыць чатыры разы і нямецкую аднойчы. Можна некалькі дзён хадзіць па вуліцах і ня ўбачыць чалавека іншай расы. Турысты з-за мяжы калі й ёсьць дык, відаць, у асноўным з Расеі. Выехалі мы на пару дзён у Вільню, і аж дыхаць стала вальней: зноў Захад.

Я не таму гэта кажу, што сабе адчуваю такім уж заходнім (хоць па мэнталітэце я, напэўна, і ёсьць больш заходнім, чым усходнеславянскім). Я таму, што там дзе я жыву (у Манрэалі), ці там, дзе я жыў раней (у Вашынґтоне), ці яшчэ раней (у мястэчку Ґрынэл у Аёве), ці яшчэ раней (у Кувейце), альбо там, дзе я знаходжуся зараз (у Стамбуле) усюдых відаць людзей з усіх канцоў сьвету, усіх колераў скуры, якія гавораць на самых розных мовах. У Менску гэта, дай Бог, таксама калі-небудзь будзе, але пакуль Беларусь да гэтага не гатовая.

Ну прыедуць тысячы ангельцаў, каб выпіць, ці немцаў, каб схадзіць на футбол, ці можа (можа й такое будзе) хто-небудзь зацікавіцца нашай гісторыяй і прыедзе глядзець на нашыя замкі й старажытныя мястэчкі, альбо на нашу прыроду. І што іх чакае? Пэрсанал у сфэры паслуг, які ня ведае ангельскай (куды там ангельская, нават на зварот па-беларуску адказвае па-расейску), і не ўсьміхаецца пакупнікам. Гатэлі, дзе, нягледзячы на тры (!) зоркі, мужу й жонцы немагчыма паспаць у нумары з аднім вялікім ложкам замест двух мініяцюрных. Гарады без мапаў у грамадзкіх мейсцах, брудныя (жахлівыя) грамадзкія туалеты, адсутнасьць надпісаў на лацінцы ў грамадзкім транспарце й на шашах. Недастаткова адмяняць візавы рэжым; трэба ў першую чаргу скасаваць савок.

Аднак аб станоўчым. Мала дзе ў сьвеце знойдзеш такіх шчодрых, такіх адкрытых людзей, як на Беларусі. Нават прадавачка можа й не ўсміхнецца, але шчыра скажа, "На здоровье". Іншаземец не зразумее, але мне ў сэрцы робіцца цёпла. "У высоких берёз своё сердце согреть..." Цёплыя людзі і чароўныя, дрымучыя лясы: вось чаму мяне заўсёды цягне вярнуцца на Беларусь.